Trẻ em trong các lớp học Montessori di chuyển tự do trong môi trường, tự chọn công việc và học thông qua làm việc với đôi bàn tay, theo tốc độ cá nhân của riêng mình. Mục tiêu chính của các lớp học Montessori là giúp trẻ xây dựng sự tập trung, tính tự giác, tự chủ, sự cân bằng cảm xúc, niềm yêu thích học tập,… Thay vì hướng dẫn trực tiếp, giáo viên Montessori hướng trẻ đến những khoảnh khắc khám phá thú vị và tạo ra một cộng đồng học tập không cạnh tranh, trong đó trẻ chia sẻ kiến ​​thức với nhau một cách tự nhiên. Một điểm khác biệt nữa là các lớp học Montessori xếp trộn độ tuổi với nhau nên trẻ có thể học từ các anh chị lớn hơn mình.

Các lớp học trộn độ tuổi cho phép trẻ em tận hưởng thành quả của chính mình hơn là so sánh mình với người khác. Trẻ lớn hơn cung cấp khả năng lãnh đạo và hướng dẫn, và được hưởng lợi từ sự hài lòng khi giúp đỡ người khác. Trẻ nhỏ hơn được khuyến khích bởi sự quan tâm và giúp đỡ từ trẻ lớn hơn. Chúng học thông qua quan sát những đứa trẻ lớn hơn. Đồng thời, những đứa trẻ lớn hơn củng cố và làm rõ kiến ​​thức của chúng bằng cách chia sẻ nó với những đứa trẻ hơn. Trẻ em dễ dàng học cách tôn trọng người khác, đồng thời phát triển sự tôn trọng cá nhân của chính mình. Sự tương tác giữa những đứa trẻ ở độ tuổi khác nhau này mang đến nhiều cơ hội để xây dựng cộng đồng, cũng như nuôi dưỡng sự phát triển lòng tự trọng. Điều này khuyến khích tương tác xã hội tích cực và học tập hợp tác.

Phương pháp Montessori dựa trên quan sát khoa học. Một khía cạnh quan trọng trong quá trình đào tạo của giáo viên Montessori là học cách quan sát một cách có hệ thống khi một đứa trẻ bộc lộ sự quan tâm đặc biệt mạnh mẽ đối với một học cụ hoặc một hoạt động nào đó. Giáo viên quan sát, ghi nhận và có kế hoạch hỗ trợ trẻ tính độc lập, tự chủ, tự giác, yêu thích công việc, tập trung cao độ,… Họ cũng quan sát tâm trạng của lớp – một cái nhìn tổng thể về tâm trạng của cả lớp cũng như tâm trạng của cá nhân từng trẻ.

Giáo viên Montessori được đào tạo toàn diện bao gồm trải nghiệm học thuật và thực tiễn tích hợp. Giáo viên Montessori học các giai đoạn phát triển của trẻ và triết lý Montessori, cũng như cách sử dụng cụ thể của các học cụ trong lớp. Giáo viên trở nên hiểu biết về sự nhạy cảm của trẻ ở từng lứa tuổi, thúc đẩy một môi trường học tập quan tâm, học cách quan sát và phản ứng với các tình huống khác nhau của trẻ. Vì tôn trọng trẻ và sẵn sàng khuyến khích trẻ phát triển trong môi trường không cạnh tranh là điều cần thiết, giáo viên Montessori được dạy phải tích cực, nhẹ nhàng và thấu hiểu trong tương tác với trẻ.

Áp dụng các nguyên tắc Montessori ở nhà có thể giúp tạo ra một cuộc sống gia đình hạnh phúc và thoải mái. Khi trưởng thành, bạn có thể thử nhìn ngôi nhà của mình qua con mắt của trẻ. Bạn có thể tìm cách để con mình giúp chuẩn bị bữa ăn, chia sẻ trách nhiệm chăm sóc đồ đạc của con, làm vườn với con, cho con tự chọn quần áo, tự lấy đồ ăn nhẹ,… Lòng tự trọng sẽ phát triển khi trẻ học cách độc lập, và cảm giác an toàn thân thuộc xuất hiện khi tham gia đầy đủ nhất có thể vào các thói quen của cuộc sống hàng ngày ở nhà. Với những đứa trẻ lớn hơn, nhiều người nhận thấy rằng việc giáo dục con cái của họ được phong phú hơn khi tuân theo triết lý Montessori là bảo vệ sự tập trung của trẻ và khuyến khích trẻ theo đuổi sở thích của riêng mình.

Giáo dục Montessori đã được sử dụng thành công trong gần 100 năm với trẻ em thuộc mọi trình độ kinh tế – xã hội, thuộc mọi khả năng học tập và từ mọi thành phần dân tộc. Không có phương pháp giáo dục duy nhất nào có thể phù hợp với tất cả trẻ em, và có thể có một số trẻ làm tốt hơn với sự hướng dẫn của giáo viên nhiều hơn, ít lựa chọn hơn và cấu trúc bên ngoài nhất quán hơn. Nói chung, bất kỳ đứa trẻ nào có thể tham gia vào đồ chơi, trò chơi,… dành thời gian khám phá nó và tập trung vào nó, nếu không bị gián đoạn, đều sẽ học tốt ở lớp học Montessori.

Trẻ Montessori được chuẩn bị tốt cho cuộc sống sau này không chỉ về mặt học tập mà còn về mặt xã hội và tình cảm. Trẻ sẽ đạt điểm cao trong các bài kiểm tra tiêu chuẩn và được xếp loại trên trung bình về việc tuân theo các chỉ đạo, đi làm đúng giờ, chú ý lắng nghe, sử dụng các kỹ năng cơ bản, thể hiện trách nhiệm, đặt câu hỏi mở rộng, thể hiện sự nhiệt tình học hỏi và thích ứng với tình huống mới.

Các lớp học Montessori khuyến khích sự sáng tạo, bằng cách giúp trẻ phát triển các kỹ năng cần thiết để thể hiện bản thân. Ví dụ, khi chúng phát triển sự phối hợp tay và mắt thông qua việc sử dụng các vật liệu kim loại có hướng dẫn, trẻ cũng bắt đầu thể hiện bản thân bằng cách tạo ra các bức vẽ và bức tranh đẹp.

Trẻ em Montessori được tự do làm việc một mình hoặc theo nhóm, tập thể. Mặc dù trẻ nhỏ thường chọn làm việc một mình khi chúng vượt qua thử thách, nhưng có nhiều khía cạnh của trường Montessori giúp trẻ học cách hòa đồng với những người khác. Trẻ học cách chia sẻ,  học cách tôn trọng không gian làm việc của nhau. Trẻ học cách chăm sóc học cụ để những trẻ khác có thể làm việc với những học cụ đó. Trẻ học cách làm việc nhẹ nhàng để người khác có thể tập trung. Và trẻ học cách làm việc cùng với những bạn khác để cùng nhau chăm sóc lớp học. Cuối giai đoạn mầm non và tiểu học trở lên, hầu hết trẻ em chọn làm việc theo nhóm nhỏ.