MONTESSORI LÀ GÌ?
Phương pháp Giáo dục Montessori là một phương pháp sư phạm giáo dục trẻ em dựa trên nghiên cứu, quan sát và thực nghiệm của bác sĩ và nhà giáo dục Ý Maria Montessori (1870–1952). Đây là phương pháp với tiến trình giáo dục đặc biệt dựa vào việc học của trẻ thông qua các giác quan và trải nghiệm trong môi trường.
Điểm khác biệt lớn nhất của phương pháp Montessori là việc “dõi theo trẻ”, phương pháp chấp nhận sự duy nhất của mỗi trẻ và cho phép trẻ phát triển theo những khả năng và thời gian riêng của mình. Phương pháp nhấn mạnh đến vai trò của tính tự lập, tự do (trong giới hạn) trong việc hình thành nhân cách trẻ.
ĐẶC TRƯNG CỦA LỚP HỌC MONTESSORI
- Trẻ được sống trong xã hội thu nhỏ với lớp học trộn độ tuổi, theo đúng nhu cầu và đặc điểm của trẻ trong từng giai đoạn (*).
- Trẻ tự do lựa chọn hoạt động và làm việc theo tốc độ của riêng mình, để tiến đến quá trình độc lập của trẻ trong môi trường lớp học cũng như cuộc sống.
- Trẻ được tôn trọng và bảo vệ đảm bảo không bị ngắt quãng hay làm phiền trong quá trình “làm việc”, nhằm giúp trẻ xây dựng sự tập trung và khả năng hoàn tất công việc.
- Trẻ học thông qua các trải nghiệm thực tế với các học cụ và các hoạt động mang tính chất phát triển, từ đó trẻ đúc kết các khái niệm, kiến thức cho chính bản thân mình.
- Hoạt động khám phá, đi ra ngoài, hay tham gia vào các dự án,… được khuyến khích theo từng độ tuổi, để trẻ tự mở rộng tìm hiểu, trau dồi và kiến tạo kiến thức nhân loại.
- Ngoài việc xây dựng một thế hệ trẻ thơ có nhận thức sâu rộng và tình yêu vô tận với việc học, cũng như đam mê khám phá kho tàng kiến thức nhân loại, phương pháp cũng rất tôn trọng sự phát triển tâm sinh lý tự nhiên của trẻ, xây dựng những đứa trẻ tự lập, tự chủ, giàu lòng trắc ẩn và trọn vẹn là chính mình, sẵn sàng cho một thế giới luôn thay đổi.
(*) Mầm non (lớp 6 – 18 tháng, 18 tháng – 3 tuổi, 3 – 6 tuổi), tiểu học (lớp 6 – 9 tuổi, 9 – 12 tuổi), trung học (lớp 12 – 15 tuổi, 15 – 18 tuổi).
DANH NHÂN THẾ GIỚI & MONTESSORI
Trong bất kì thời đại nào, Giáo dục vẫn luôn đóng góp một vai trò vô cùng quan trọng. Đặc biệt trong giai đoạn từ 0-6 tuổi, đây là giai đoạn phát triển nền tảng của con người.
Sau khi nhận thấy được tầm quan trọng của trẻ trong việc xây dựng xã hội, Maria Montessori đã dành cả cuộc đời mình để nghiên cứu và lan tỏa phương pháp giáo dục Montessori trên toàn thế giới, để thật nhiều trẻ em được thụ hưởng nền giáo dục tuân theo sự phát triển tự nhiên của chính trẻ.
Năm 1907, Bà Maria Montesosri mở lớp học đầu tiên của mình mang tên Casa dei Bambini, hay còn gọi là Children’s House (Ngôi Nhà Trẻ Thơ) tại một khu căn hộ nằm ở thủ đô Roma, đến nay cá trường học Montessori đã có mặt ở:
- Hơn 110 quốc gia;
- Hơn 22.000 ngôi trường Montessori dành cho trẻ từ sơ sinh đến 18 tuổi;
Đã có rất nhiều nhân vật nổi tiếng trên thế giới đã từng học trường Montessori như:
- Larry Page và Sergey Brin – Nhà sáng lập Google;
- Jeff Bezos – Giám đốc điều hành Amazon;
- Steph Curry – 3 lần đoạt chức vô địch giải Bóng rổ Nhà Nghề Mỹ,…
Tất cả đều có nhận định chung rằng, họ đã được thụ hưởng rất nhiều từ phương pháp giáo dục Montessori, một phương pháp cho trẻ sự tự do thực hiện hoạt động theo đúng tốc độ riêng của trẻ, để trẻ tự khám phá, tìm kiếm lòng tin để sẵn sàng đi trên con đường của chính mình.
ĐẶC TRƯNG CỦA MÔI TRƯỜNG MONTESSORI NGUYÊN BẢN
Ba nhân tố quan trọng được nhắc đến trong việc thiết lập và vận hành môi trường Montessori nguyên bản là: môi trường, học cụ và giáo viên.
Các lớp trộn độ tuổi không chỉ cung cấp nhiều loại hoạt động để thu hút sự quan tâm của trẻ mà còn cho phép trẻ học hỏi từ những người khác và học hỏi bằng cách giúp đỡ người khác.
Môi trường Montessori
Môi trường Montessori là “môi trường được chuẩn bị” được thiết kế thích hợp cho trẻ và những nhu cầu của trẻ ở các giai đoạn phát triển khác nhau, môi trường chính là nơi trẻ được tự do hoạt động nhằm phát huy tối đa tiềm năng sẵn có của trẻ.
Môi trường lớp học Montessori cho phép trẻ phát huy tính độc lập ở tất cả các lĩnh vực, phù hợp với xu hướng phát triển tâm lý bên trong trẻ. Ngoài yếu tố tiếp cận dễ dàng với các học cụ Montessori theo từng lứa tuổi, môi trường Montessori cũng được thiết kế và thiết lập theo tiêu chí:
- Không gian xanh, sạch đẹp, nhiều nắng và gió cho cả bên trong lớp học và bên ngoài;
- Thích hợp với kích cỡ thể chất và nhu cầu tinh thần của trẻ;
- Mọi thứ được sắp xếp có trật tự, trong tầm tay, tầm mắt của trẻ;
- Các hoạt động đưa vào môi trường đều hướng đến hỗ trợ sự phát triển của trẻ;
- Học cụ khoa học, đầy đủ và đa dạng ở các lĩnh vực,…
Học cụ Montessori
Học cụ Montessori được xem là các phương tiện phát triển, có tính khoa học, được trang bị đầy đủ và đa dạng. Trẻ là người tự đưa ra lựa chọn, làm việc và cũng tự đánh giá được công việc của mình thông qua học cụ. Học cụ Montessori có các đặc điểm:
- Phù hợp với thể chất và tinh thần của trẻ;
- Được cô lập đặc tính vật lý để hướng đến mục đích của học cụ;
- Thiết kế, trình bày đúng bản chất theo một cách tự nhiên nhất trong môi trường;
- Tuỳ theo mục đích của học cụ mà có thể có một bộ hoặc nhiều bộ trong môi trường.
- Khi làm việc với học cụ, trẻ em có thể tự đánh giá công việc của mình,..
Giáo viên Montessori
Giáo viên Montessori được đào tạo là cầu nối quan trọng giữa trẻ và môi trường, học cụ. Giáo viên là người bạn đồng hành cùng trẻ trên con đường khám phá kiến thức, những giá trị đạo đức và cuộc sống đầy thú vị.
Giáo viên được đào tạo chuyên sâu và và cấp bằng từ các tổ chức uy tín trên thế giới như Trung tâm Montessori Ấn Độ (IMC), Hiệp hội Montessori Quốc tế (AMI), Hiệp hội Montessori Hoa Kỳ (AMS),… là những người có kiến thức, hiểu và thực hành Montessori như một lối sống trên hành trình “dõi theo trẻ” mỗi ngày của mình.
Giáo viên Montessori là những người có suy nghĩ tiến bộ, từ nghiêm, luôn không ngừng học hỏi để hỗ trợ sự phát triển của trẻ một cách tốt nhất. Hơn ai hết giáo viên Montessori là người có niềm tin mạnh mẽ vào những tiềm năng của trẻ, họ tin rằng trẻ chỉ cần được sống và làm việc trong môi trường được chuẩn bị, với những phương tiện phát triển thì trẻ có thể kiến tạo nên chính bản thân mình bằng chính năng lực của mình.
